Melati van Java: Herfstdraden
Schiedam: H.A.M. Roelants, 1907, tweede druk
[eerste druk: ca 1896]

Inhoudsopgave *

I. Nederland Grondvoort. Kindergevecht, en Philip klaagt dat "Horry" vals vecht. Hortense (="Horry") wordt thuis met standjes van haar grootmoeder Charière ontvangen. Haar oom Bernard probeert Hortense te verdedigen. Zijn nichtje is de dochter van Jacques, zijn oudste broer, die in Indië trouwde en zijn dochter naar Nederland stuurde. Haar pensionaat kan betaald worden uit de rente van een klein kapitaal, dat haar vader beschikbaar stelde. Grootmoeder beheerst het huishouden, zij is streng. Lezen

II. Philip van Asten is de zoon van notaris Van Asten en zijn stiefmoeder Bertha, die eigenlijk liever met Bernard Charière was getrouwd. Hij heeft een (half)zusje: Eveline. Philip weet niet dat Bertha zijn stiefmoeder is. Zijn vader is opgenomen in een gesticht. Philip heeft soms vreemde aanvallen van woede. Moederzegt dat hij dan aan de herfstdraden moet denken, die de engelen weven. Hortense vertelt Philip dat hij een stiefmoeder heeft; haar grootmoeder bevestigt het. Lezen

III. Bernard zegt Bertha dat Philip een toeval heeft gekregen; hij komt overstuur thuis. Bertha zet Hortense buiten de deur: zij zou hem ziek gemaakt hebben. Lezen

IV. Hortense Charière is nu negentien jaar en verlaat haar kostschool. Ze stelt zich veel voor van de wereld en wil het liefste als paardrijdster bij het circus werken. Nu mag ze thuiskomen. Lezen

V. Grondvoort. Hortense is opgegroeid tot een beeldschone, ontwikkelde jonge vrouw, even elegant als assertief. Thuis stelt ze de regels van haar verblijf vast; grootmoeder moet accoord gaan. In Grondvoort vindt Hortense nauwelijks aansluiting. Mevrouw van Asten is inmiddels weduwe geworden. Lezen

VI. Hortense is uit fietsen en ontmoet Philip. Ze praten over hun leven. Philip vertelt dat hij in de gevangenis gezeten heeft omdat hij in drift iemand mishandelde. Hij vindt troost en bemoediging bij haar. Thuis behandelen ze hem als een patiënt. Mevrouw Van Asten verhuurt kamers om inkomsten te hebben. Tafereel met de gasten. Lezen

VII. Philip gaat naar huize Charière; Bernard maant hem aan het verleden achter zich te laten. Hortense en Philip gaan wandelen. Eveline en haar moeder zijn tegen de omgang, elk om een eigen reden. Lezen

VIII. Thuis gedraagt Philip zich opeens veel beter. Dan krijgt hij een brief uit Indië van zijn vriend Ruiters; deze biedt hem een betrekking aan in de suiker, op Java. Hij wil gaan; zijn familie is ontsteld. Philip is weer bang om krankzinnig te worden. Lezen

IX. Bij Hortense vindt hij weer kracht. Hij vraagt haar ten huwelijk; samen zullen ze naar Indië gaan. Lezen

X. Thuis zijn ze ongerust over Philip. Zijn verloving met Hortense en zijn besluit naar Indië te gaan, ontmoeten ontsteltenis. Lezen

XI. Hortense bij de Van Astens. Iedereen doet lief tegen elkaar. Hortense en Philip bespreken de familie en zijn kwaal. Bernard vertelt Philip dat de moeder van Hortense Indisch was, misschien nog leeft maar wel alle voogdijrechten verloren heeft dankzij Hortense's vader. Lezen

XII. Huwelijksvoorbereidingen. Hortense gaat strategisch met de aanstaande schoonfamilie om. Maatschappelijk heeft Hortense aan aanzien gewonnen. Huwelijksdag in Grondvoort. Lezen

XIII. Vertrek uit Nederland, IJmuiden. Logeren bij de directeur van de onderneming; pril huwelijksgeluk te Tjakra Tjikri, een plaats in de bergen. Na een half jaar krijgt Philip zijn eerste woede-aanval. Hortense kalmeert hem, al is ze zelf geschrokken. Berouw. Lezen

XIV. Hortense is in verwachting. Philip zou willen dat ze hartelijker voor hem was. Ook in Tjakra Tjikri vindt Hortense geen aansluiting. Hortense lijdt aan slapeloosheid: gedachten en herinneringen kwellen haar. Lezen

XV. De administrateur Mohr vertelt Philip dat hij Hortense zag in Batoe-Toelies. Philip begrijpt niet wat ze daar deed en roept haar ter verantwoording. Escalatie in woede-aanval, hij verwijt haar haar afkomst. Philip stort in. Hortense bevalt van een doodgeboren zoon. Lezen

XVI. Philip heeft diepe wroeging; hij wordt onder verdoving gehouden. Hortense is levensgevaarlijk verzwakt. Een als Javaanse geklede vrouw dringt het huis binnen; het is de Indische moeder van Hortense. Levensverhaal van de moeder. Confrontatie met Hortense. De moeder verdwijnt. Lezen

XVII. Hortense herstelt langzaam, ze is bang voor Philip en voelt zich verward over haar zwakte. Mevrouw Siegbrand (een kennis van Hortense) schrikt van haar. Hortense spreekt openhartig over haar huwelijk en het kindje dat ze verloor. Philip is spoorloos. Lezen

XVIII. Philip is gevlucht naar een vijver met een waringin. Hij heeft alles gehoord en overweegt zelfmoord. Dan ziet hij herfstdraden. Overdenking van zijn leven, waarheid en het dilemma van Hamlet. Hortense slaapt voor het eerst sinds haar ziekte rustig. Lezen

XIX. Nederland. Bernard is verhuisd naar Amsterdam. Hij ontvangt een brief van Hortense die hem schrijft dat ze naar Holland komt voor haar gezondheid en vraagt of ze bij hem mag wonen. Die middag komt Eveline van Asten op bezoek en praat over Philip. Ze blijft logeren. Lezen

XX. Aankomst van Hortense. Ze is erg in haar nadeel veranderd. Philip heeft het contact met haar verbroken. Bernard maant haar om haar plicht als echtgenote te vervullen. Lezen

XXI. Hortense ziet op tegen de ontmoeting met haar schoonmoeder en schoonzuster. Ze ontvlucht het huis om paardrijdster te worden. Als ze een arme moeder ontmoet, komt ze tot andere inzichten. Ontmoeting met schoonfamilie. Lezen

XXII. Ontknoping. Lezen

Verantwoording*

De inhoudsopgave is gebaseerd op Herfstdraden. Daarin zijn de hoofdstukken alleen genummerd. De cijfers tussen [vierkante haken] verwijzen naar de paginering in het boek, woorden tussen [vierkante haken] verwijzen naar de toelichting door Melati van Java.

Voor kennelijke fouten die aan mijn waarneming zijn ontsnapt, hou ik me aanbevolen.

Vilan van de Loo