Mevrouw J.Kloppenburg-Versteegh: Het leven van de Europeesche vrouw in Indië
Deventer: Charles Dixon,1913 (met drie patronen)

[69:] Onze waschmeid.

Hebt ge veel kinderen, zoo raad ik u aan een waschmeid per maand te huren.
Al het goed dat dagelijks gebruikt wordt, moet door haar aan de put gewasschen worden.
Neem voor waschzeep „Sunlightzeep", los een stukje in een emmer warm water op en laat het goed er een nacht in; den volgenden dag kan men het flink wasschen; spoel het nog eens flink na met koud water; met het resteerende zeepsop kan men de zwarte kousen wasschen.
Laat het warme water in uw tegenwoordigheid op de zeep gieten; snijd de zeep aan kleine stukjes, want ge hebt anders kans, dat de zeep door de waschmeid mee naar huis wordt genomen.
Sarongs moet men niet in zeepsop laten uittrekken.
Het goed dat in huis gewasschen is moet om de veertien dagen naar den waschman gebracht worden, omdat het anders een goor aanzien krijgt.
Met putwater schijnt men in Indië niet mooi te kunnen wasschen.
Doe in het goed een weinig blauwsel. Kanten blouses en fijn goed moet men liever zelf wasschen; ook venstergordijnen en mooie klamboes (bedgordijnen).
Geeft ge voor het strijken houtskool, die in Indië bijna overal te krijgen is , neem dan als maat het strijkijzer.
Voor een gezin waar 30 stuks tamelijk groot goed

[70:]

te strijken is, zal men aan twee strijkijzers houts kool genoeg hebben.
Ik bedoel hier natuurlijk goede kwaliteit kesambie- houtskool.
Om dun goed te strijken, moet men het ijzer vooral niet te warm hebben, want kesambie geeft groote hitte.
De waschvrouw die ge in uw dienst neemt moet vrij zijn van huidziekten en besmettelijke vlekken; deze laatsten heeten panoe; ze zijn kenbaar aan witte en bruine vlekken, de witte huiduitslag jeukt en is besmettelijker dan de bruine.
Bijna alle Javanen hebben deze ziekte, doch zijn te lui er iets voor te doen.
Wil men zulke menschen toch in dienst nemen, laat dan de aangetaste plekken met ketépeng tjina en sirihkalk inwrijven; in acht dagen tijds zullen deze bladeren genezing aanbrengen; ook hierover heb ik in mijn boek : „Wenken en Raadgevingen" geschreven.
De kinderen met hun teêre huid zijn in het bijzonder voor deze besmetting vatbaar; ik heb in het bijzonder de waschmeid genoemd, omdat de kleêren met het drogen van het goed in aanraking met haar lichaam zouden kunnen komen.
Over het algemeen raad ik u toch aan, scherp toe te zien, welke menschen gij in uw dienst neemt.
Schurft, patek, is een huidziekte die afschuwelijk is en afkomstig van syphilis; het heeft veel weg van echte pokken maar is nog afgrijselijker.
Deze zweren worden als de bedienden hun dien-

[71:]

sten presenteeren, dichtgemaakt of doodgebrand met kopersulphaat en kalk of bedekt met een kleursel, dat met de huidskleur overeenkomt.
Bij een nauwkeurig bekijken zijn die vlekken met het bloote oog waar te nemen, omdat deze uitslag zich boven op de huidoppervlakte vertoont.
Deze huidziekte zal zich het meest openbaren aan handen, voeten, gezicht en hals.
Het uiterlijk van patek is het best te vergelijken met groote etterachtige wratten.
Ik heb van een besmetting met deze ziekte door bedienden de vreeselijkste gevolgen gezien bij Europeesche kinderen.
Bij tusschenpoozen zag ik de patek genezen om na een klein tijdsverloop weer te voorschijn te komen; het geheele verloop der ziekte duurt zoowat 7 jaren.
Ook voor schurft, beenwonden, tengevolge van syphilis, en de verschillende oogziekten zij men gewaarschuwd.
Men laat vaak te veel het hart bij deze aangelegenheden spreken, maar de gevolgen zijn niet te overzien.
Twijfelt ge aan een en ander, laat een geneesheer uw bedienden onderzoeken,
Ik heb van besmettingen in mijn naaste omgeving zulke treurige ervaringen opgedaan; b. v. blindheid van eene der kinderen, tengevolge van besmetting overgebracht door de kindermeid.
O, wees toch vooral voorzichtig in de keuze van uw bediendenpersoneel, de Javaan weet niet wat besmetting is.

[72:]

Dood leuk vertellen ze u, „het komt van Toehan Allah " (dat is van God).
Neem als meid b. v. nooit in huis: vrouwen, met zwart geverfde oogleden, poneyhaar en poudre de riz op hun gezichten 5 en zij die doorschijnende en witte kabaya's dragen, waaronder een ondertaille, zeer laag uitgesneden; dergelijke menschen zijn van verdacht allooi; het zijn afgedankte menagères, gewezen tandakmeiden (dansmeiden) prostituées of kazernemeiden.
Ga eens na of deze soort menschen in een fatsoenlijk huis mogen komen, zoodat wellicht uw lieve reine kinderen in hun naaste omgeving zouden moeten leven.
Bedienden die sterk geparfumeerd zijn doordat ze sterk rijkende bloemen met muscuslucht vermengd in hun haarwrong (kondai) steken; of die de scherp ruikende tjepaka-koening of kembang-poeda bij zich dragen, hebben over het algemeen vrouwenziekten onder de leden, welke ziekten dikwijls een onaangename lucht met zich meebrengen.
Teneinde deze lucht weg te nemen worden bovenstaande middelen aangewend.
Sta er op dat uw bedienden dagelijks baden; geef hun desnoods een stuk zeep cadeau; laat ze immer met schoone kleeding aan in huis komen.
Het kan ook gebeuren, dat de bedienden aangenaam willen ruiken om de omgeving aan zich te boeien of om zich aangenaam te maken; in het laatste geval koopen zij bij Arabieren of Doekoens een zoetruikende olie, minjak lenga geheeten.

[73:]

Om niet bloot te staan aan dit alles, is het beter, de bedienden te verbieden in huis reukwerkjes te gebruiken of bloemen te dragen.
Wel is waar is er veel bijgeloof verbonden aan die gebruiken, maar men moet toch voorzichtig zijn; de nieuwaangekomen Europeanen zijn van deze toestanden nog niet op de hoogte.

---

vorige pagina | inhoud | volgende pagina